Over verscheidenheid, verlegenheid en voortgang

Vorige week zorgde het persbericht van Verus n.a.v. een onderzoek naar bijbelgebruik op christelijke scholen voor veel media aandacht. Vooral de kop dat leraren worstelen met de Bijbel was een trigger. Natuurlijk werd er ook een politieke duiding aan het rapport gegeven: wat betekent zo’n constatering over ‘worstelende’ leraren binnen het christelijk onderwijs in het debat over artikel 23?

Ik ben wel blij met het onderzoeksrapport, minder met de kop, die niet echt de lading dekt – al is die vanuit mediaoogpunt natuurlijk een vondst gebleken.

Was het ruim 100 jaar geleden binnen het gehele christelijk onderwijs glashelder dat de Bijbel het fundament was voor het leven en dus ook voor de onderwijspraktijk, tegenwoordig is dat bij een minderheid van christelijke scholen het geval. En die minderheid stelt zich steeds indringender de vraag wat het betekent om een christelijke school te zijn.

Het rapport beschrijft dat in het huidige christelijk onderwijs de Bijbel op een verschillende manier gewaardeerd en gebruikt wordt: je hebt de Bijbel als geloofsboek (traditiescholen), de Bijbel als wijsheidsboek (zingevingsscholen) en de Bijbel als (multi)cultureel boek (diversiteitsscholen).

Wat ik goed vind aan het rapport is dat langs verschillende lijnen gekeken wordt naar hoe de Bijbel wordt gebruikt: langs de lijn van de expliciete activiteiten (dagopeningen en rituelen, de vakken godsdienst en levensbeschouwing), langs die van de schoolorganisatie (identiteitsbeleid, benoemingsbeleid), langs die van de pedagogische en didactische concepten die gebruikt worden en langs de lijn van de maatschappelijke inbedding. Door deze lijnen wordt duidelijk dat de tijd achter ons ligt dat christelijke identiteit – hoe je die ook invult – een smal gebeuren is, van enkele uurtjes in de week, van een opening of een viering. Identiteit is schoolbreed, identiteit omvat immers de hele mens.

Natuurlijk laat het rapport zien dat naast een bewust gebruik van de Bijbel er ook een verlegenheid is hoe de Bijbel in concrete situaties te gebruiken. Voor wie in Nederland woont, is dat geen verrassing. Wat ik overigens wel verrassend vond was dat niemand van de respondenten vond dat de Bijbel te veel werd gebruikt.

Vrijdag 22 september wordt een boekje gepresenteerd onder de titel ‘Mensen kunnen bloeien’. Het is een uitgave van LVGS. Het boekje is tot stand gekomen in het programma ‘Identiteit Als Sterk Merk’. In dit programma werken protestant-christelijke, evangelische en gereformeerde scholen samen. Het boekje biedt contouren van een pedagogische en didactische basistheorie en wordt aangeboden aan christelijke scholen dat de Bijbel als geloofsboek beschouwd. De presentatie van een brede en diepe identiteit, die haar voortgang vindt.

Marnix Niemeijer
voorzitter LVGS

LVGS- en Verus-leden, maar ook andere geïnteresseerden uit het onderwijs, zijn van harte welkom om bij de presentatie van ‘Mensen kunnen bloeien’ op 22 september aanwezig te zijn. Plaats: de Passie Utrecht, Zwarte Woud 211; tijdstip: inloop vanaf 13.30 uur.